Ε Π Ω Ν Υ Μ Ω Σ

«Έντιμε άνθρωπε κυρ Παντελή…»

Η αυταπάτη του μικροαστού ότι μπορεί κάποτε να γίνει μεγαλοαστός, ότι μπορεί να πλουτίσει μέσα σε ένα σύστημα εξ’ ορισμού άδικο, τον οδηγεί στη θεοποίηση του ατομικού του πλούτου, της όποιας μικρότερης ή μεγαλύτερης ατομικής ιδιοκτησίας. Πάνω σε αυτό το έδαφος αναπτύσσεται ο ατομικισμός, η ιδιοτέλεια, η περιφρόνηση για την ανθρώπινη ζωή και αξιοπρέπεια και η ανύψωση της ιδιοκτησίας σε μέγιστο αγαθό.
Στο «θερμοκήπιο» του καπιταλισμού όπου ευδοκιμούν οι «κυρ-Παντελήδες» είναι διάσπαρτες οι ρίζες του φασισμού. Μπορεί κάποτε να ανήκαν στην αριστερά ή να ήταν δημοκρατικοί , και τώρα να έγιναν κλωστοί που λένε και οι Πόντιοι με κύριο χαρακτηριστικό την  εμπάθεια, το μίσος ενάντια στο ΚΚΕ και την ΚΝΕ.

Ο φασισμός του «κυρ-Παντελή» είναι μακράν ο πιο επικίνδυνος, ο πιο δηλητηριώδης. Κι’ αυτό γιατί καλύπτεται πίσω από το πέπλο της υποκρισίας και της νοικοκυροσύνης. . Έτσι τρέφεται η απαξίωση και συχνά το μίσος απέναντι στους εργαζόμενους που αγωνίζονται για δικαιώματα, στους απεργούς, στους διαδηλωτές, στους πρόσφυγες και τους μετανάστες, σε κοινωνικά περιθωριοποιημένες ομάδες ανθρώπων, σε όσους ξεφεύγουν από τα στερεότυπα που έχουν δημιουργηθεί στο πλαίσιο της καπιταλιστικής κοινωνίας.

Ο ευσεβής «κυρ-Παντελής» που σταυροκοπιέται το πρωί της Κυριακής στην εκκλησία είναι ο ίδιος που το βράδυ επικροτεί από τον καναπέ του σπιτιού του τον ξυλοδαρμό μετανάστη από νεοναζί χρυσαυγίτες: «Καλά του έκαναν! Να φύγουν να παν στη χώρα τους!» μουρμουρίζει χαιρέκακα. Είναι ο ίδιος «κυρ-Παντελής» που θα παραμείνει άπραγος και απαθής στη θέα ενός άγριου λιντσαρίσματος, ενώ λίγα λεπτά αργότερα θα βγει λαλίστατος στα δελτία ειδήσεων, ως «αυτόπτης μάρτυρας», να περιγράψει με κάθε λεπτομέρεια.

Στους κάθε λογής «κυρ Παντελήδες» θα τους αφιερώσω το γνωστό τραγούδι του Πάνου Τζαβέλα από το  «Αντάρτικο Λημέρι του».

Έντιμε άνθρωπε κυρ-Παντελή
έχεις κατάστημα κάπου στη γη
πουλάς εμπόρευμα,
βγάζεις λεφτά
πολλά λεφτά,
πολλά λεφτά

Τις Κυριακές πρωί στην εκκλησιά
σταυροκοπιέσαι στην Παναγιά.

Έντιμε άνθρωπε κυρ-Παντελή
έχεις και σύζυγο, κόρη, παιδί
μοντέρνα έπιπλα, έγχρωμη tv,
τρως τροφή πνευματική.

Μακριά από κόμματα μην βρεις μπελά,
"Πατρίς, θρησκεία και φαμελιά"
Έντιμε άνθρωπε κυρ-Παντελή
τι κι αν πεθαίνουνε πάνω στη γη
χιλιάδες άνθρωποι, χωρίς ψωμί,
μαύροι, λευκοί ή κίτρινοι.
Ο γιός σου μοναχά να 'ναι καλά
ν' αφήσεις τ' όνομα και τον παρά.

 

Έντιμε άνθρωπε κυρ-Παντελή
σκεύρωσες, σάπισες στο μαγαζί
τη νιότη ξόδεψες και την ορμή
για τη δραχμή, για το πετσί
δίπλα σου τ' όνειρο, η ζωή και το φως
μα εσύ στο κουφάρι σου κλεισμένος εντός.

 

Ξέρεις πως δώσανε κυρ-Παντελή
άλλοι τα νιάτα τους και τη ζωή
να γίνει τ' όνειρο φέτα ψωμί
να φας και ' συ κυρ-Παντελή;

Κι εσύ τι έδωσες κυρ-Παντελή;
Πες μας τι έκανες σ' αυτή τη γη;
Πες μας τι άφησες κληρονομιά
που να εμπνέει τη νέα γενιά;

 

Έντιμε άνθρωπε κυρ-Παντελή
έντρομε, άβουλε συ φασουλή
βρώμισες τ' όνειρο και την ψυχή
άδειο πετσί χωρίς πνοή.

Έντιμοι άνθρωποι, νέα γενιά
θάψτε τους έντιμους μες στα σκατά
κι αυτούς που φτιάξανε τον Παντελή
σκουλήκι άχρηστο σ' αυτή τη γη.

 

Κώστας Πινέλης

22-6-2022

 

Ε Π Ω Ν Υ Μ Ω Σ

Δημήτρης Μητροπάνος: ένας μεγάλος ερμηνευτής,

ένας πιστός,  ακλόνητος σύντροφος

η Κ.Ε του ΚΚΕ και η οικογένειά του διοργάνωσαν συναυλία

στις 30 Μάη στο γήπεδο του Πανιωνίου

 για το 10 χρόνια από το Θάνατό του.

Μια λαοθάλασσα γέμισε το γήπεδο του Πανιωνίου στη Νέα Σμύρνη σε μια πραγματικά μαγική βραδιά, γεμάτη με τα τραγούδια του μεγάλου, μοναδικού και αξέχαστου Δημήτρη Μητροπάνου, στη μεγάλη συναυλία που διοργάνωσαν το ΚΚΕ και η οικογένειά του.

Ήταν το 1966 μια Μεγάλη Δευτέρα στο κινηματοθέατρο Παλλάς στη Θεσσαλονίκη, στην παραλιακή Λεωφόρο Νίκης, κοντά στον Λευκό Πύργο. Ήταν μια μεγάλη συναυλία του Μίκη Θεοδωράκη όπου θα παρουσιάζονταν κυρίως το «Άξιον Εστί». Δίπλα στον Γρηγόρη Μπιθικώτση και την Μαρία Φαραντούρη. θα εμφανίζονταν και ένας νέος τραγουδιστής. Αυτός ήταν ο Δημήτρης Μητροπάνος.

Ο ίδιος διηγείται: «Το 1966 ο Μίκης Θεοδωράκης αποφασίζει να κάνει κάποιες συναυλίες. Μου είπε ότι πρέπει να έρθω να τραγουδήσω. Η πρώτη συναυλία έγινε το 1966, μια Μεγάλη Δευτέρα στο θέατρο Παλλάς στη Θεσσαλονίκη.»

Τότε εμείς νεολαίοι με σύνδεση με την «Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη» πήγαμε, αλλά πως να μπεις μέσα! Εκατοντάδες κόσμος έμεινε απέξω και τριγύρω στα πεζοδρόμια ασφαλίτες… η συναυλία; Μια μυσταγωγία.

Ήταν καλοκαίρι του 1967 όταν στο πάρκο απέναντι από τον Λευκό Πύργο, στου Ξαρχάκου όπως λέγαμε ακούγαμε ένα πολύ ωραίο τραγούδι για την αγαπημένη μας Θεσσαλονίκη (θα πάρω το αμάξι μου στην τσέπη χαρτζιλίκι…) σε στίχους του Ηλία Ηλιόπουλου και μουσική του μεγάλου Ζαμπέτα. Τότε ο Μητροπάνος ήταν μόλις 19 χρονών.

Ο μεγάλος λαϊκός τραγουδιστής γεννήθηκε  στις 2 Απριλίου 1948

στην Αγία Μονή Τρικάλων, σε μια συνοικία που την έλεγαν «Μικρή Μόσχα» γιατί η πλειοψηφία των κατοίκων της ανήκε στην αριστερά. Ο πατέρας του καταγόταν από ένα χωριό της Καρδίτσας, το Καππά.  Μέχρι τα 16 του νόμιζε πως είχε σκοτωθεί στον Εμφύλιο Πόλεμο, όταν ήρθε ένα γράμμα το οποίο έλεγε πως ζει στην Ρουμανία.

Γνώρισε τον εξόριστο πατέρα του όταν ήταν 29 ετών....
Από μικρός δούλευε τα καλοκαίρια για να βοηθήσει οικονομικά την οικογένειά του. Πρώτα ως σερβιτόρος στην ταβέρνα του θείου του και ύστερα στις κορδέλες κοπής ξύλων. Μετά την τρίτη γυμνασίου, το 1964, μετέβη στην Αθήνα να ζήσει με τον θείο του στην οδό Αχαρνών. Προτού τελειώσει το γυμνάσιο, άρχισε να εργάζεται ως τραγουδιστής. Χαρακτηριστικά τον φώναζαν από μικρό "βλαχάκι", λόγω και της καταγωγής του από την Θεσσαλία.

Παράλληλα, οργανώθηκε στη Νεολαία των Λαμπράκηδων, καθώς είχε ήδη πολιτικοποιηθεί από νωρίς, δεχόμενος μάλιστα απειλές ότι δε θα τον άφηναν να σπουδάσει λόγω των αριστερών του καταβολών. Σύντομα γράφηκε στο κομμουνιστικό κόμμα σε μια εποχή που τα πάθη ήταν έντονα.

 Η Δικτατορία τον βρίσκει να τραγουδάει στις μπουάτ της Πλάκας. Εδώ άλλα εμπόδια, άλλες δυσκολίες….

Στη μακρόχρονη πορεία του στο ελληνικό τραγούδι, ο Δημήτρης Μητροπάνος συνεργάστηκε με τους μεγαλύτερους δημιουργούς του λαϊκού αλλά και του έντεχνου τραγουδιού. Γιώργος Ζαμπέτας, Μίκης Θεοδωράκης, Δήμος Μούτσης, Απόστολος Καλδάρας, Λάκης Παπαδόπουλος, Μάριος Τόκας, Σπύρος Παπαβασιλείου, Τάκης Μουσαφίρης, Χρήστος Νικολόπουλος, Γιάννης Σπανός κ.ά.
Ο Δημήτρης Μητροπάνος πέθανε μόλις 64 ετών στις 17  Απριλίου του2012.

ü  Επισήμανση: σε ένα καφενείο ακούγαμε την «Ρόζα του Μικρούτσικου με τον Δ. Μητροπάνο. Ρώτησα έναν που από αυτούς που τα ξέρουν όλα.. ποια είναι η Ρόζα; Ε, καμιά πουτάνα σε κανένα μπαρ.  Όχι του λέω. Γράφηκε από τον ποιητή Άλκη Αλκαίο για την Ρόζα Λούξεμπουργκ,  Πωλονοεβραία φιλόσοφο, μαρξίστρια πολιτική θεωρητικό και επαναστάτρια…

Κώστας Πινέλης

10-6 2022

 

Από την μεγάλη συναυλία του ΚΚΕ για τον Δ. Μητροπάνο

 

Χορεύει την αγαπημένη του «Ρόζα»

 

Από την συνεργασία με τον Μ. Θεοδωράκη